آذرخش ( تخلیه الکتریکی ابرها )

آذرخش(صاعقه) چیست؟

وقتی بار الکتریکی انباشته شده در ابرها تخلیه شده و به صورت یک قوس الکتریکی به زمین برخورد کند ؛ آذرخش اتفاق می افتد.

آذرخش چگونه رخ می دهد؟

هنگام طوفان یا حرکت بادهای بزرگ ، بارالکتریکی زیادی در ابرها ذخیره می شود و به اصطلاح ابرها باردار می شوند . بدین ترتییب ابر تبدیل به یک منبع انرژی بسیار عظیم می شود که بر فراز آسمان در حرکت است . این ذخیره ی انرژی آنقدر ادامه پیدا می کند تا ابر از انرژی الکتریکی اشباع شده و در اولین فرصت ممکن ، انرژی خود را تخلیه می کند. معمولا بهترین محل برای این تخلیه زمین است . زیرا زمین آنقدر بزرگ است که هرگز از الکتریسیته اشباع نمی شود . بنابراین ابر ابتدا هوای اطراف خود را با یونیزه کردن مستعد عبور جریان برق کرده ،سپس انرژی خود را میان هوای یونیزه شده عبور داده و در زمین تخلیه می کند .

ولتاژ آذرخش

ولتاژ آذرخش معمولا بین ۱۰ تا۲۰ میلیون ولت در نوسان است و بعضا تا ۱۰۰۰۰۰۰۰۰ ولت هم افزایش پیدا می کند . بزرگی این رقم را وقتی بهتر درک می کنیم که آن را با برق شهر (۲۲۰ ولت) مقایسه کنید . به عبارت دیگر ولتاژ آذرخش آنقدر زیاد است که می تواند بر مقاومت بسیار زیاد هوا در برابر عبور جریان برق ، غلبه کرده و از آن بگذرد!

جریان آذرخش

این جریان در حدود ۱۰۰۰۰ آمپر شدت دارد . اما این مقدار همیشگی نیست و گاه تا ۲۰۰ هزار آمپر هم می رسد (کنتور منزل شما حد اکثر ۲۵ آمپر را از خود عبور می
دهد . )

قدرت آذرخش

باتوجه به مطالب بالا می توان نتیجه گرفت که آذرخش(صاعقه) به طور معمول حدود ۱۰۰ میلیارد وات (!) انرژی تولید می کند و می تواند این مقدار را تا ۱۶۰۰۰ میلیارد وات (!) نیز بالا ببرد. نیرویی که در هیچ کجای دیگر یافت نمی شود .

سرعت آذرخش

آذرخش با تمام نیروی عظیمش تنها در یک لحظه خود را از ابر های آسمانی به زمین می رساند . تخلیه ی الکتریکی ابر ها معمولا در مدت زمانی کمتر از چند صدم ثانیه تا چند هزارم ثانیه رخ می دهند . آذرخش گاه می تواند در یک ثانیه ۲۰ بار مسیر رفت و برگشت تهران – مشهد را طی کند .

دفعات تکرار آذرخش

در یک محدوده ی مشخص در مناطق کویری و کوهستانی مرتفع ،احتمال برخورد پی در پی آذرخش بیش از دیگر مناطق است . هچنین برخی از نقاط کره ی زمین ، آذرخش خیز تر از جاهای دیگر هستند؛ مناطق قطبی با میانگین ۳ بار آذرخش در ساعت ، کمترین و رشته کوه آلپ با ۱۰۰۰ صاعقه در ساعت ، بیشترین آمار بروز آذرخش را دارد .

آذرخش به غیر از نور و صدا چه چیز های دیگری تولید می کند؟

آذرخش علاوه بر پیامد های مشهودی چون نور و صدا ، بسیاری تولیدات دیگر نیز دارد که برخی از آنها خطرناک و بعضی دیگر تنها پدیده هایی جالب توجه و عجیب اند . از جمله تولیدات آذرخش می توان : حرارت ، نور ، صدا ، موج ،گاز ، برق زمینی (ولتاژ گام) ، خلاء و … را نام برد .